Non-randomised comparisons of orthopaedic surgical interventions

Oktober 2022: Publicatie Annals of Epidemiology
Non-randomised comparisons of orthopaedic surgical interventions

Ochen Y, Gademan MG, Nelissen RG, Poolman RW, Leenen LP, Houwert RM, Groenwold RH

Confounding in observationeel onderzoek naar operatietechnieken

Onderzoek waarin medische behandelingen met elkaar worden vergeleken zijn er in grofweg twee smaken: de toewijzing van de behandeling gebeurt op basis van toeval (randomisatie) of in het onderzoek wordt slechts geobserveerd wat er gebeurt in de dagelijkse praktijk en de keuze voor een bepaalde behandeling wordt gemaakt door de behandelend arts, vaak in samenspraak met de patiënt. Bij dat laatste ligt vertekening 
(confounding) op de loer: een waargenomen verschil in uit komsten tussen de behandelgroepen kan komen doordat de ene behandeling beter is dan de andere, maar kan ook komen doordat de behandelgroepen onvergelijkbaar zijn. Hoewel deze 
onvergelijkbaarheid een risico is in elk observationeel onderzoek, is het afhankelijk van de vraagstelling en de context in welke mate het probleem zich ook werkelijk voordoet.

In dit artikel worden twee onderzoeken beschreven. In het ene onderzoek werd het risico op confounding op vooraf als klein ingeschat. In het andere onderzoek werd een grote mate van confounding verwacht. Beschreven wordt hoe een onderzoeker (of lezer van een wetenschappelijk artikel) het risico op confounding in kan schatten. Beide onderzoeken maakten gebruik van data uit de LROI en richtten zich op operatie
technieken die worden ingezet bij plaatsing van een totale heupprothese.

Conclusie

Hoewel observationeel onderzoek gevoeliger is voor vertekening dan een gerandomiseerde studie, zijn er onderzoeksvragen die zich wel laten beantwoorden met dit type onderzoek. Dit artikel geeft handvatten voor het inschatten van de geloofwaardigheid van observationele studies naar chirurgische ingrepen waarbij gebruik wordt gemaakt van routinematig verzamelde gegevens, zoals beschikbaar in de LROI. Vooral als de toewijzing van een behandeling niet afhankelijk is van patiëntkenmerken, zoals bij chirurgische benadering, lijken observationele studies 
minder gevoelig voor vertekening.